Jak dbać o kocie zęby?
To, że kocia sierść jest zadbana, widać na pierwszy rzut oka. Każdy opiekun wie jednak, że warto troszczyć się także o to, czego nie widać! Higiena kocich zębów to bardzo ważna część opieki nad pupilem, a jej zaniedbanie może doprowadzić nie tylko do utraty atrakcyjnego wyglądu kociaka, ale także do sporych komplikacji zdrowotnych. Co warto wiedzieć o kocich zębach? Jak się o nie troszczyć? Odpowiadamy w tym artykule!
Po co kotu zęby?
Trudno nam sobie wyobrazić życie bez zębów. Nie dość, że pełnią wiele przydatnych funkcji, to są też elementem ciała, który pozwala się nam… uśmiechać! Jak to wygląda w przypadku kotów? Dlaczego zęby są dla nich ważne?
Zęby kota to, podobnie jak u innych drapieżników są niezwykle istotne. Warto zacząć od tego, że są one jednym z kluczowych elementów wchodzących w skład jamy ustnej, a tym samym przewodu pokarmowego. Nie dość, że mają za zadanie rozdrabniać, nacinać, kruszyć, miażdżyć i mielić pokarm, to umożliwiają też jego zdobycie. Koty wykorzystują swoje zęby do ataku na potencjalną ofiarę, ale też do obrony, więc życie bez nich, zarówno w przypadku kotów wychodzących, jak i tych zamieszkujących cztery ściany, jest niemożliwe. Co ciekawe, koty nie posiadają zębów służących do rozcierania pokarmu, wszystkie mają za zadanie rozcinać mięso na drobniejsze porcje.
Ile zębów ma kot?
Dorosły kot ma 30 zębów. Dzielą się one na cztery grupy: 12 siekaczy, 4 kły oraz 10 przedtrzonowców i 4 trzonowce, a każda z tych grup ma inną funkcję. Role, które pełnią zęby kota, są bardzo podobne do zadań naszych, ludzkich zębów. Siekacze odgryzają kawałki pokarmu, kły mają dzielić pokarm na mniejsze kawałki oraz naprowadzać kęs na prawidłowy tor połknięcia.
Ząbkowanie u kociąt – jak przebiega?
Kocięta, podobnie jak niemowlaki i inne dzieci ssaków, rodzą się bez zębów. U maluchów najpierw pojawiają się zęby mleczne, które z czasem zastępowane są przez zęby stałe - zupełnie tak jak u nas, ludzi. Kocie zęby mleczne pojawiają się już około 3-4 tygodnia życia i jest ich 26: 12 siekaczy, 4 kły i 10 przedtrzonowców. Młode koty żyją z nim przez około 3 miesiące.
Okres ząbkowania u każdego gatunku powoduje dyskomfort. Podobnie jak u dzieci, również u kotów pojawia się wtedy:
- spadek apetytu,
- nagła potrzeba gryzienia,
- ślinienie się,
- bolesność i zaczerwienienie dziąseł,
- nieprzyjemny zapach z jamy ustnej.
Są jednak sposoby na to, by pomóc kociakowi w tym trudnym okresie. Najlepszym sposobem jest delikatna zabawa z pupilem ulubioną zabawką, która złagodzi dolegliwości, masując dziąsła. Należy pamiętać o tym, by nie ciągnąć zabawki, gdy pupil trzyma ją w pyszczku: to może sprawić kotu ból. W czasie ząbkowania należy unikać też mycia kocich zębów, ponieważ to także może przyczynić się do cierpienia zwierzaka. Dobrym pomysłem na okres ząbkowania jest zmiana karmy na bardziej miękką: chrupiące, twarde kawałki suchej karmy podrażniają bolesne i zaczerwienione dziąsła, więc może dojść nawet do sytuacji, w której pupil nie będzie chciał jeść.
Do czego może doprowadzić brak higieny kocich zębów?
Podobnie jak ludzie, koty mają tylko jeden komplet stałych zębów na całe życie. Warto więc zrobić wszystko, by służyły one pupilowi jak najdłużej. Niedostateczna dbałość i brak stałej kontroli uzębienia u kota może prowadzić do niepożądanych rezultatów. Jednym z nich jest nawarstwianie się zębach płytki bakteryjnej, która tworzy kamień nazębny, a kolejnym: pojawienie się próchnicy. To nie tylko nieestetyczne, bolesne i niszczące zęby kota zmiany, ale też zagrożenie dla całego organizmu. Nieleczone uzębienie jest bowiem siedliskiem bakterii, które mogą wraz z krwią przedostać się do innych narządów. Stąd już prosta droga do wystąpienia różnego rodzaju infekcji i stanów zapalnych. Te mogą rozwijać się niezauważone i w każdej chwili przerodzić się w poważne choroby wymagające poważnego, specjalistycznego i kosztownego leczenia.
To nie wszystko. Bakterie, które znajdują się w płytce nazębnej, mogą doprowadzić do zapalenia dziąseł, które w wyniku tej dolegliwość stają się zaczerwienione i tkliwe. Z czasem mogą nawet zanikać i odsłaniać szyjki zębowe, co może doprowadzić do ruchomości zębów, a w efekcie nawet do ich wypadania. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest więc regularne czyszczenie jamy ustnej, zapobieganie osadzaniu się kamienia i kontrolowanie stanu zdrowia pupila.
Kamień nazębny u kota – co trzeba o nim wiedzieć?
Wiesz już, jak na kocich zębach może pojawić się kamień nazębny: tworzy się on z płytki nazębnej, która składa się z bakterii i mikroorganizmów. Na początku płytka jest miękka i łatwo usunąć ją zwykłą szczoteczką do mycia kocich zębów, ale kiedy zaczniesz zaniedbywać ten zabieg, zacznie się ona wiązać z solami wapnia i magnezu zawartymi w ślinie, a także z resztkami jedzenia, co spowoduje jej osadzanie się na zębach. Ten zmineralizowany, twardy nalot przybierze brązowawy odcień, tworząc kamień, który jest już znacznie trudniejszy do usunięcia.
Tego, kiedy pojawi się kamień nazębny u pupila, nie da się przewidzieć. Może minąć kilka miesięcy, może minąć kilka lat: wiele zależy od higieny, karmy, a nawet składu wody, którą kot dostanie do picia. Nie bez znaczenia są również oczywiście genetyczne predyspozycje i skład śliny, ale mimo wszystko profilaktyka jest bardzo istotna. Zęby kota ochroni odpowiednia higiena jamy ustnej i dieta pozwalająca ścierać osad wtedy, kiedy tylko się on pojawi.
Domowe sposoby na usunięcie kamienia nazębnego u kota
Kamień nazębny, który zaatakował zęby kota, jest trudny w usunięciu. Z miękkim, niezmineralizowanym jeszcze osadem można poradzić sobie domowymi sposobami. Niezbędna będzie mała szczoteczka do higieny jamy ustnej, która usunie to, co trzeba w kilka chwil, ale równie ważnym rozwiązaniem są gryzaki i innego rodzaju zabawki, dzięki którym pupil sam zadba o swoje zęby podczas codziennych harców.
Jeśli kot ma już poważny problem z kamieniem, nie można go usunąć domowymi sposobami. Wówczas konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii i specjalne leczenie, wymagające i stresujące dla zwierzaka.
Jak rozpoznać dyskomfort związany z zębami?
Każdy opiekun czworonoga zauważy, że jego pupilowi coś dolega. Pierwszą oznaką tego, że zęby kota są w kiepskiej formie, jest zazwyczaj pojawienie się nieprzyjemnego zapachu z pyszczka oraz żółtawy nalot na zębach. Bardzo często towarzyszy im zaczerwienienie dziąseł i zmiana zachowania kota. Zwierzę może mniej chętnie oddawać się wspólnym figlom i będzie ociągać się z jedzeniem suchej karmy, której twarde granulki mogą sprawiać mu ból. Jeśli ponadto pupil odwraca pyszczek i unika pieszczot w tej okolicy, prawdopodobnie czuje ból spowodowany przez kamień. W tym momencie nie warto zwlekać - kot potrzebuje pomocy specjalisty, więc jak najszybciej umów wizytę u lekarza weterynarii.
Leczenie zębów u kota
Zaawansowany kamień nazębny to już konkretny problem: jego usunięcie odbywa się wyłącznie na stole operacyjnym. Zęby kota oczyszcza się podczas specjalnego zabiegu sanacji, który jest wykonywany za pomocą skanera ultradźwiękowego. Żadne zwierzę nie podda się takiej kuracji dobrowolnie, bo podczas sanacji nie wolno wykonywać żadnych gwałtownych ruchów, więc konieczna jest narkoza. Znieczulenie ogólne stanowi obciążenie dla organizmu, dlatego przed sanacją niezbędne są dodatkowe badania, dzięki którym lekarz upewni się, że bezpiecznie kot zniesie całą procedurę.
Jeśli wszystko jest w porządku, wykonuje się zabieg sanacji. W jego trakcie często usuwa się nie tylko kamień, ale również zęby, które pod jego wpływem stały się zbyt słabe lub chore. Sam zabieg usuwania kamienia też nie pozostaje bez wpływu na pupila. Kot po procedurze może być osłabiony, osowiały, często pojawia się też biegunka, wymioty czy zawroty głowy, typowe dla stanu po narkozie. Kot powinien przez kilka godzin odpoczywać w spokojnym miejscu, gdzie szybko wróci do siebie.
Jak dbać o kocią jamę ustną?
Istnieje wiele sposobów na codzienną pielęgnację zębów Twojego pupila. Przejrzyj nasze propozycje i wybierz z nich te, które są preferowane przez Twojego pupila.
1. Szczotkowanie zębów
Nie jest to zabieg szczególnie przez koty lubiany, więc warto przyzwyczajać pupila do czyszczenia zębów od kociaka. Szczoteczka powinna mieć miękkie włosie i odpowiednio wyprofilowaną główkę, która trafi nawet w najbardziej niedostępne miejsca. Oprócz szczoteczki warto sięgnąć także po specjalną pastę dla zwierząt o bezpiecznym, przebadanym składzie. Pod żadnym pozorem nie wolno korzystać z past do zębów przeznaczonych dla ludzi, ponieważ zawarty w nich fluor jest dla kota niebezpieczny.
2. Enzymatyczne pasty
To dobre rozwiązanie dla kotów, które nie przepadają za zabiegiem szczotkowania. Preparat tego typu wystarczy nałożyć na dziąsła zwierzęcia. Kot sam rozprowadzi substancję po wnętrzu jamy ustnej swoim chropowatym językiem i oczyści zęby. Dobrym pomysłem jest też nałożenie porcji pasty na kocią łapkę: pupil z pewnością będzie chciał się jej szybko pozbyć i zliże ją z futerka, jednocześnie rozprowadzając ją na swoich zębach.
3. Zabawki czyszczące zęby kota
Warto podarować swojemu pupilowi zabawki z nazwą „dent” lub „dental”, które pomagają w ścieraniu płytki bakteryjnej. Dzięki chropowatej teksturze pokryte specjalną siateczką lub sizalem zabawki będą czyścić zęby kota już wtedy, gdy są przez niego noszone w pyszczku.
4. Płyn wspierający higienę jamy ustnej
To świetne rozwiązanie do codziennego stosowania. Wystarczy wlać określoną na opakowaniu ilość preparatu do miseczki z wodą. Stosowanie tego typu substancji pomaga ograniczyć osadzanie się płytki nazębnej, zmniejszając tym samym ryzyko pojawienia się kamienia i odświeżając oddech.
5. Specjalne smakołyki
To zwieńczenie zabiegów higienicznych i nagroda za ich cierpliwe znoszenie. Brit Care Snack Dental to funkcjonalne, bezzbożowe przekąski, które wspierają zdrowie zębów i dziąseł. W ich składzie znajdziesz bazylię, tymianek, rozmaryn i witaminę C. Bazylia działa odkażająco i odświeżająco, tymianek oraz rozmaryn łagodzą ewentualne stany zapalne, a witamina C odgrywa istotną rolę w produkcji szkliwa oraz w rozwoju zębiny. Smakołyki mają kształt niewielkich ząbków, które już podczas gryzienia usuwa powłokę bakteryjną. Opakowanie można wielokrotnie otwierać i zamykać, co pozwala na zachowanie świeżości kąsków.
Zęby kota wymagają specjalnej troski, aby zapobiec problemom w przyszłości, warto codziennie je pielęgnować i regularnie kontrolować w gabinetach weterynaryjnych. Kontrole uzębienia oraz profilaktyka powinny pomóc kotu cieszyć się przez długie lata zdrowiem i mocnymi zębami.
Marta Grądzik - ambasadorka marki Brit Polska, zajmująca się prowadzeniem oficjalnego kanału Brit Polska na YouTube oraz opracowywaniem treści dla firmy Azan (dystrybutora marek Brit, Carnilove i Woolf). Absolwentka SGGW, Studium Fizjoterapii Zwierząt, trener i pasjonat kynologii. Prywatnie opiekunka kota Ursusa oraz samoyeda Pianki.